Czy fluor jest szkodliwy?

Fluor jest substancją chemiczną powszechnie dodawaną do pasty do zębów, aby zapobiegać próchnicy. Z tego powodu w wielu krajach jest również dodawany do publicznych zasobów wody – przykładem mogą być Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Australia. I wszystko byłoby bardzo pięknie, gdyby nie to, że pojawiają się coraz częściej sygnały alarmowe. W mediach wszelakiej maści można znaleźć bowiem teksty i opinie na temat szkodliwości fluoru. W konsekwencji wiele osób jest znacznie zaniepokojonych potencjalnymi szkodami wynikającymi z nadmiernego spożycia tej substancji chemicznej. W tym artykule dogłębnie przyjrzymy się tym kwestiom i zbadamy, jak fluor może faktycznie wpływać na zdrowie człowieka. Wskażemy na potencjalne zagrożenia i zestawimy je z benefitami, a w konkluzji spróbujemy odpowiedzieć na wiodące pytanie – czy fluor jest szkodliwy?

Co to jest fluor?

Zanim jednak skruszymy kopie w dociekaniu czy fluor jest szkodliwy, czy jednak więcej w tym temacie medialnej nagonki, trzeba poznać bliżej naszego głównego bohatera.

Rezygnując z wywodów czysto naukowych, wystarczy wiedzieć, że fluor jest ujemnym jonem pierwiastka fluoru. Występuje powszechnie w przyrodzie, a naturalne jego źródła można odnaleźć chociażby w powietrzu, glebie, roślinach, skałach, słodkiej wodzie, wodzie morskiej i wielu produktach spożywczych.

Najczęściej spotykamy fluor w produktach służących do pielęgnacji zębów, ale dostępne są także specjalne suplementy w postaci kropli lub tabletek. Są one zalecane dla dzieci w wieku powyżej 6 miesięcy, czyli tych, u których istnieje wysokie ryzyko rozwoju chorób zębów czy kości.

Czy fluoryzacja zębów jest szkodliwa?

No właśnie! Nie jest tajemnicą, iż fluor odgrywa niebagatelną rolę w mineralizacji kości i zębów, czyli podstawowym procesie niezbędnym do utrzymania ich twardości i siły. Może to nieco zszokować, ale w rzeczywistości około 99% fluoru w organizmie jest przechowywane właśnie w kościach i zębach. Nie dziwi zatem, że ten składnik chemiczny jest niezwykle ważny w zapobieganiu próchnicy zębów. Właśnie dlatego odnaleźć go można w całej gamie produktów przeznaczonych do pielęgnacji zębów – zwłaszcza w pastach.

Każdy kto dorastał w latach osiemdziesiątych XX wieku pamięta doskonale akcje fluoryzacyjne, czyli klasowe czyszczenie zębów na przerwach w szkole. Każdy dobrze pamięta też nieco inny smak preparatu, który higienistka szkolna nakładała na szczoteczki. To był właśnie fluor. Wtedy nie zastanawialiśmy się nad tym, ale dzisiaj wobec rozmaitych badań naukowych, warto sobie zadać to pytanie – czy fluoryzacja zębów nie jest w istocie szkodliwa?

Przede wszystkim należy zauważyć, że rola fluoru w odbudowie i umacnianiu tkanki kostnej zębów jest naukowo potwierdzona. W czym zatem może być problem? Odpowiedź może być krótka – w nadmiarze. Fluor w rozsądnych dawkach ma bowiem działanie pozytywne, ale jego przedawkowanie może się zakończyć problemami natury zdrowotnej – na przykład ze strony układu pokarmowego. Dzisiaj zabieg fluoryzacji przeprowadza się już w kontrolowanych warunkach, czyli w gabinecie stomatologicznym, z zastosowaniem nowoczesnych żeli, pianek i lakierów z odpowiednim stężeniem fluoru. Nie należy natomiast wykonywać takiej fluoryzacji samemu w domu, wtedy łatwo przesadzić!

Fluor – szkodliwy czy nie?

Na podanym powyżej przykładzie fluoryzacji nieco łatwiej odpowiedzieć na pytanie czy fluor jest szkodliwy. Wszystko należy robić z głową i z rozsądnym umiarem, a najlepiej według zaleceń specjalisty.

Obecnie przyjmuje się, że dzienne zapotrzebowanie na fluor dla mężczyzny wynosi 4 mg, natomiast dla kobiet 3 mg. Jeżeli chodzi o dzieci obliczane jest to według wskaźnika, w przeliczeniu 0,05 mg na jeden kilogram masy ciała. Mieszcząc siew tych granicach z pewnością nie narazimy się na żadne problemy zdrowotne.

Z drugiej jednak strony, fluor przyjmowany w dawce przekraczającej dzienne zapotrzebowanie, faktycznie może zaszkodzić naszemu organizmowi i to na kilka sposobów. Niekontrolowane użycie podczas fluoryzacji może spowodować fluorozę, czyli po prostu przebarwienie tkanek zęba. Każdy chyba woli błyszczeć w otoczeniu zdrowym, białym uśmiechem. Wspomnieliśmy też już nieco o problemach z układem pokarmowym. Najbardziej przedawkowanie fluoru odbija się zazwyczaj na żołądku. Niektóre badania wskazują nawet na zagrożenie dla mózgu i płodu, w przypadku kobiet w ciąży. Pamiętajmy, jeżeli będziemy przyjmować ten składnik chemiczny w dawkach dopuszczalnych nigdy nie będziemy musieli odpowiadać na pytanie czy fluor jest szkodliwy.

Korzystne i szkodliwe działanie fluoru

Spróbujmy teraz podsumować w kilku zdaniach wyciągnięte wnioski. Po pierwsze, fluor faktycznie pomaga na wzmocnienie zębów i kości. Potrafi też skutecznie zapobiegać próchnicy. Po drugie, przyjmować go należy w ilościach wskazanych przez specjalistę, bo w przeciwnym wypadku narażamy się na niepotrzebne problemy zdrowotne. Wreszcie po trzecie, korzystne działanie fluoru z pewnością wygrywa z jego rzadką szkodliwością.

A zatem, czy fluor jest szkodliwy? Tylko wtedy gdy zignorujemy ostrzeżenia i postępujemy bez rozsądku.